فیزیوتراپی
مرکز فیزیوتراپی حمزه
خیرنیکوکار خانم شریفه
لیزر درمانی
لیزر در واقع یک نوع نور است. یک اشعه پرانرژی‌ای که می‌تواند انرژی خود را به‌طور کاملاً انتخاب‌شده به بافت‌های موردنظر جهت درمان منتقل کند. لیزرها در حقیقت دارای ماده‌ای می‌باشند که نور را تولید و از طرفی در طیف موردنظر تقویت می‌کند. دو آینه در داخل دستگاه و پروب آن موجب منعکس شدن و رفت‌وبرگشت نور ایجاد شده از درون این منبع می‌شوند. در نتیجه آن، اشعه‌هایی با نوری قوی و موازی تولید میشود. این اشعه‌ها مجموعه‌ای از یک یا چند رنگ خالص می‌باشند.
این خصوصیاتی است که لیزر را از یک لامپ معمولی مجزا می‌کند و آنرا برای کاربردهای طبی لیزر محیا می‌کند. این طیف خاص نور لیزر موجب تحریک سلول زنده و یا صدمه دیده و افزایش ماده تغذیه‌ای سلول یعنی A.T.P میشود و به این طریق موجب ترمیم بافت صدمه‌دیده و درمان خصوصاً در بیمای‌های اسکلتی - عضلانی مانند درمان دیسک کمر، درمان آرتروز زانو و درمان دردهای شانه و درد گردن و درد مچ دست، کمک به ترمیم عصب در بیماران دیابتی یا سندرم‌های گیر افتادگی عصب مانند گیر افتادگی عصب مدین (C.T.S) میشود.
مزایای لیزر درمانی بر دیگر روش‌های درمانی چیست؟
به دلیل کوچک بودن لیزر، می‌توان به‌طور دقیق آن را به نواحی موردنظر بدن اعمال کرد، کاری که در دیگر روش‌های درمانی امکان‌پذیر نیست. علاوه بر این، در شرایطی که انجام درمان‌های دیگر ممکن است دردآور و طاقت‌فرسا باشند، لیزر درمانی، درمانی بدون درد و غیرتهاجمی است و شاید مهم‌تر از همه اینکه، لیزر درمانی امکان دسترسی به محل جراحت یا درد را بدون ایجاد هیچ آسیبی به بافت اطراف، امکان‌پذیر می‌سازد.
موارد استفاده از لیزر دربیماران طب فیزیکی و توانبخشی
درمان آرتروز گردن
درد علامت اصلی آرتروز گردن می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهند که به‌کارگیری لیزرهای تخصصی طب فیزیکی و توانبخشی در کاهش درد، اسپاسم عضلات ستون فقرات و افزایش دامنه حرکتی عضلات و عملکرد بهتر گردن مؤثر می‌باشد.
درمان التهاب ناشی از دیسک کمر دیسک گردن, دردهای شانه و درد آرنج و ....
لیزر با تقویت و افزایش تکثیر سلول‌های ایمنی و از طرفی افزایش فعالیت لنفاتیکی در کنار شل شدن ماهیچه موجب افزایش آستانه درد و بهبود التهاب میشود.
درمان دیسک کمر و درمان خار پاشنه
از جنبه‌های درمانی لیزر کمک قابل توجه به درمان دیسک کمر و درمان خار پاشنه می‌باشد.
کمک قابل‌توجه به تحریک سلولی و درنتیجه افزایش سرعت ترمیم زخم
ترمیم زخم به کمک لیزر درمانی با مکانیسم‌های زیر می‌باشد، یکی تحریک سرعت افزایش تکثیر سلولی نه‌تنها در ترمیم زخم بلکه در ترمیم استخوان، بافت اپتیلیوم و عضلات و تاندون‌های صدمه دیده - تقویت ساخت دوباره عصب محیطی پس از آسیب ان -کاهش از بین رفتن سیستم اعصاب مرکزی -تسریع تکثیر مویرگ‌های جدید که درواقع به‌نوعی به خون‌رسانی بافت صدمه‌دیده کمک و تغذیه آن را بیشتر می‌کند و درنهایت افزایش ساخت کلاژن، افزایش قدرت انعطاف‌پذیری.
- کمک به درمان آرتروز کلیه مفاصل چه در مرحله حاد و چه مزمن و خصوصاً درمان آرتروز زانو و آرتروز گردن
- کمک به درمان شانه‌های دردناک (شانه‌های منجمد(
- کمک به درمان تنیس البو (آرنج تنیس‌بازان) و گلف البو (آرنج گلف بازان(
- کمک به درمان سندرم تونل کارپ(C.T.S)
- کمک به درمان التهاب تاندون، فاشیا خصوصاً در درمان درد شانه و درد آرنج
- کمک به درمان پیچ‌خوردگی مفاصل (مچ پا و ...)
- کمک به درمان نوروپاتی‌های دیابتی
- کمک به درمان دردهای ناشی از صدمات ورزشی
- کمک به درمان کمک به ترمیم اعصاب محیطی
- کمک به درمان دردهای سیاتیک
روال انجام لیزر درمانی چگونه است؟
در زمان انجام این روش، دستگاه لیزر، مقدار زمان مشخصی در کنار بدن یا به‌طور مستقیم روی بدن بیمار قرار داده میشود. اگر مستقیماً روی بدن بیمار قرار گیرد ورقه‌ای کوچک برای ایجاد فاصله‌ای در حدود دو میلی‌متر بین لیزر و سطح پوست گذاشته میشود. در طول لیزر درمانی، نور لیزر با طول‌موج خاصی به ناحیه‌ی موردنظر تابانده شده و ضربه می‌زند. میزان و دوز درمان ازجمله مدت زمان تابش نور لیزر، نرخ پالس و طول‌موج، دستورالعمل‌های بالینی مهمی است که توسط سازنده‌ی لیزر مشخص می‌گردد. بسیاری از افراد درمان شده با این روش، -طبق گفته‌ی خودشان- هیچ احساسی در طول درمان نداشته‌اند.
پیش از به‌کارگیری لیزر، پوست ناحیه موردنظر تمیز و تراشیده میشود ضمن آن‌که، هم بیمار و هم پزشک باید عینک ایمنی به چشم داشته باشند تا از ورود نور لیزر به چشم جلوگیری به عمل آید.
انجام لیزر درمانی چقدر طول می‌کشد؟
دوره‌ی معمول درمان بسته به‌اندازه‌ی محیط تحت درمان، بین ده تا بیست دقیقه، طول می‌کشد. بیماریها و عوارض مزمن اگر دو تا سه بار در هفته تحت درمان قرار گیرند، بهتر درمان می‌شوند ولی بیماری‌های حاد به‌خصوص اگر درد زیادی داشته باشند باید هرروز تحت درمان قرار گیرند. در این روش، برنامه‌ی درمانی هر فرد، به‌طور جداگانه تدوین میشود.
آیا نتایج لیزر درمانی طولانی‌مدت است؟
درمان با لیزر معالجه و درمان است، نه تسکین موقت یا سرپوش‌گذاری بر بیماری، بنابراین نتایج آن نیز مادام‌العمر خواهد بود.
آیا ترکیب لیزر درمانی با روش‌های دیگر درمان امکان‌پذیر است؟
نه‌تنها امکان‌پذیر است، بلکه حتی با ترکیب این روش با شکل‌های دیگر درمان، مانند طب سوزنی، فیزیوتراپی، الکتروتراپی (برق‌درمانی) و تغذیه‌درمانی تأثیر آن بیشتر هم میشود. خود ما هم گاهی برای سرعت بخشیدن به تسکین درد، لیزر درمانی را با شیوه‌های مخصوصی ترکیب می‌کنیم.
اولتراسوند تراپی
اولتراسوند درمانی یا اولتراسوند تراپی که به عنوان درمان فراصوت شناخته می شود، یک روش درمانی است که از تکنولوژی اولتراسوند یا به طور اختصاصی تر، امواج صوتی، برای تحریک بافت های درگیر در بدن استفاده می کند.
اگرچه مدت زیادی است که این روش در زمینه پزشکی، برای اهداف گوناگون به کار گرفته شده است، تکنولوژی فراصوت بیشتر به خاطر نقش آن به عنوان یک ابزار تشخیصی، شناخته شده است تا به خاطر مزایای درمانی اش.
این مزایای کمتر شناخته شده شامل درمان آسیب های ماهیچه ای است که به همین دلیل است که فراصوت درمانی، به طور وسیعی در پزشکی اسکلتی-عضلانی و ورزشی به کار رفته است.
میزان تاثیر تکنولوژی فراصوت به عنوان یک ابزار درمانی، بر پایه ی توانایی آن در تحریک بافت زیرین سطح پوست، با استفاده از امواج صوتی با فرکانس بالا، در محدوده 800000 تا 2000000 هرتز است.
این اثر ترمیمی، در دهه 1940 کشف شد و در ابتدا فقط توسط فیزیوتراپیست ها و کاردرمان ها استفاده می شد.
امروزه، اگرچه، استفاده از فراصوت درمانی در سایر شاخه های پزشکی نیز رایخ شده است.
چه کسانی باید تحت درمان با فراصوت قرار گیرند و نتایج مورد انتظارچیست؟
درمان با اولتراسوند عمدتا در درمان آسیب های اسکلتی-عضلانی به کار می رود.
بیمارانی که از تکنولوژی فراصوت به عنوان شکلی از درمان ماهیچه ای-اسکلتی بسیار منتفع می شوند، آن هایی هستند که از موارد زیر رنج می برند:
- خار پاشنه
- التهاب آرنج تنیس بازان
- درد در نیمه تحتانی کمر
- اختلالات فکی-گیجگاهی
- پیچ خوردگی رباط
- کشیدگی ماهیچه
- التهاب تاندون
- التهاب مفصلی
- درد استخوان های کف پا
- درد در مفصل بین مهره ای پشت
- سندروم گیرافتادگی شانه
- التهاب کیسه های مفصلی
- آرتروز
- بافت اسکار
- رماتیسم مفاصل
اگرچه، بر اساس روش و سطحی که فراصوت درمانی انجام می شود، این تکنیک می تواند در درمان بیماری های مزمن شدید مثل سرطان نیز موثر باشد.
انواع مختلف روش های اولتراسوند تراپی، شامل موارد زیر است:
- سنگ شکنی
- درمان سرطان
- رهایش هدفمند دارو
- HIFU
- رهایش دارو از طریق پوست
- بند آوردن خون ریزی
- انحلال لخته خون
زمانی که تکنولوژی اولتراسوند به ناحیه موردنظر اعمال شود، باعث دو اثر عمده می شود: گرمایی و غیر گرمایی.
اثرات حرارتی این روش، ناشی از جذب امواج صوتی توسط بافت های نرم بدن است، در حالی که اثرات غیر حرارتی آن ناشی از جریان های میکرو، جریان های صوتی و حباب زائی یا لرزش بافت ها و در نتیجه، تشکیل حباب های میکروسکوپی است.
این روش چگونه کار می کند؟
اولتراسوند درمانی بسته به فرکانس ها و شدت های موج صوتی به کار گرفته شده، در سطوح مختلفی انجام می شود.
این تنوع، برای یک ابزار درمانی، بسیار سودمند است زیرا به کارورز یا تراپیست اجازه می دهد، شدت را مطابق مشکل پیش رو، تنظیم کند.
اولتراسوند تراپی اساسا با استفاده از امواجی صوتی کار می کند و زمانی که روی نواحی خاصی از بدن اعمال شود، به طور موثری، سطح گرمای بافت ها را افزایش می دهد.
در کاربردهای اسکلتی-عضلانی، اولتراسوند تراپی به سه روش عمل می کند:
- با افزایش جریان خون، فرآیند ترمیم را در ناحیه درگیر سرعت می بخشد.
- التهاب و ورم را تسکین می دهد، که خود، درد را کاهش می دهد.
- هرگونه بافت اسکار را فرو می نشاند.
اولتراسوند تراپی قادر به انجام موارد زیر نیز هست:
- در هم شکستن رسوبات خارجی در داخل بدن، مثل رسوبات سنگ کلیه، یعنی سنگ های کلیه و سنگ کیسه صفرا؛ زمانی که به قطعات کوچک تر شکسته شوند، می توانند بی خطر و به آسانی از بدن خارج شوند.
- بهبود جذب و اثر داروها در بخش خاصی از بدن، مثل تضمین اینکه داروهای شیمی درمانی، سلول های سرطانی مغزی درستی را هدف می گیرند.
- حذف رسوبات طی فرآیندهای پاکسازی دندان
- کمک به لیپوساکشن، یعنی لیپکتومی به کمک فراصوت
- هدایت و راهنمایی در طول عمل درمان عروق واریسی یا درمان لیزری درون وریدی، که برای درمان بدون جراحی عروق واریسی موثر هستند.
- ترغیب نوزایی دندان ها یا استخوان ها (تنها زمانی که فراصوت با شدت پایین استفاده شود)
- در هم شکستن سد خونی-مغزی برای رهایش موثر دارو
- همکاری با آنتی بیوتیک ها در نابود کردن باکتری ها
برای حصول این مزایا، فراصوت باید با استفاده از یک مبدل یا ابزار، به پوست ناحیه موردنظر اعمال شود.
زمانی که امواج صوتی ساتع شوند، به طور موثری توسط بافت های نرم بدن مثل رباط ها، تاندون ها و کف پا جذب می شوند.
عوارض و خطرات احتمالی
با وجود استفاده گسترده از تکنولوژی فراصوت، دستورالعمل هایی برای استفاده ایمن از آن وجود دارد.
این کار برای کمک به جلوگیری از خطرات خاصی است، صرف نظر از اینکه ممکن است درصد ریسک آنها چقدر کم باشد.
این خطرات عبارت اند از:
- سوختگی های ناشی از اولتراسوند درمانی گرمایی
- خونریزی ناشی از درمان مکانیکی
- اثرات زیستی قابل توجه اما غیر قابل پیش بینی
هرچند، به خاطر کاربرد انحصاری امواج صوتی به عنوان جزء اصلی درمان، اولتراسوند تراپی، خطرات بالقوه ای که مثلا رادیوتراپی دارد را ندارد.
از همه مهم تر، خطر سرطان به کلی منتفی است، حتی اگر روش فراصوت، چندین بار تکرار شود و ناحیه مورد نظر به صورت متراکمی در معرض فراصوت قرار گیرد.
برای اطمینان از ایمنی و آسایش بیماران، بهترین کار، در نظر گرفتن خطرات و مزایای استفاده از اولتراسوند تراپی است.
این امر شامل سنجیدن مزایای مورد انتظار و مقایسه آن ها با خطراتی است که فرد، پیش از انجام این روش، درگیر آن بوده است.
دستگاه شاک ویو پنوماتیک
یکی از درمان های غیر تهاجمی در کلینیک فیزیوتراپی درمان انواع دردهای مزمن و همچنین در بخش های سنگ شکن بیمارستان ها استفاده از امواج صوتی در شکستن سنگ ها مانند سنگ های کلیوی ، سنگ های کیسه صفرا و سنگ های غدد بزاقی می باشد. اما در کلینیک های فیزیوتراپی استفاده از این امواج برای درمان انواع بیماریها به کار برده میشود که به تفصیل در زیر به آن ها می پردازیم.
شاک ویو چیست؟
شاک ویو یکی از روش های درمانی بسیار موثر در دردهای مزمن به خصوص در کلینیک فیزیوتراپی محسوب میشود که فیزیوتراپیست متخصص با بهره‌گیری از متدهای مختلف ایجاد کننده امواج صوتی که به صورت متمرکز و در کسری از زمان با انرژی بالا وارد بافت میشود می‌تواند نتایج بسیار مطلوبی را در درمان انواع دردهای مزمن ایجاد نماید.
اساس درمان شاک ویو چیست؟
واکنش های التهابی در بدن اصولاً در فاز maturation یا remodeling به صورت کامل انجام نمی شود و یکی از دغدغه های علوم پزشکی و به خصوص تخصص های مرتبط با درد تحریک سلول ها جهت تکمیل کردن این فاز محسوب میشود. فرایند تحریک سلولی توسط امواج شاک ویو نتایج قابل قبولی را ایجاد نموده است. مثال قابل ذکر در این زمینه مانند هنگ کردن کامپیوتر می باشد که با ریست کردن آن می توان فرایند محاسبات کامپیوتر را مجدداً از نو آغاز نمود. پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست آشنا به فرآیند ترمیم بافتی با دانش این که می‌تواند توسط این امواج فرایند نهایی ترمیم را که اصولاً کامل انجام نمی شود و می تواند منجر به ایجاد دردهای مزمن شود را با این روش بازسازی می‌نماید. در این روش فرآیند ترمیم را از نو آغاز نموده و با ایجاد دوره های استراحت جهت ریکاوری و بازسازی بافتی می توان نتایج بسیار موثری را در درمان این گونه بیماران را کسب نمود.
روند کاهش درد در درمان شاک ویو به چگونه است؟
پس از جلسه اول شاک ویو درمانی ممکن است که فیزیوتراپیست متخصص به بیمار در مورد شرایط کاهش درد و روند نمودار ترسیم شده توضیحاتی را ارائه نماید. در این توضیحات بیمار آگاه میشود که:
پس از جلسه اول ممکن است مقداری درد افزایش یابد ولی با رعایت اصول آموزش داده شده و پرهیز از ایجاد فشارها و عوامل مستعد کننده در بیمار و کسب شرایط ریکاوری بافتی به گذر زمان که می‌تواند از سه تا چند روز را شامل شود درد بیمار کاهش پیدا خواهد نمود ولی نکته بسیار مهم این است که این نمودار کاهشی درد بیمار می‌تواند پس از چند روز شروع به افزایش نماید به عبارت دیگر درد بیمار افزایش یابد در این شرایط است که لازم است جلسه بعدی در شاک ویو انجام شود. مجموعه این شرایط و رعایت اصول کلی می‌تواند در روند کاهشی درد بیمار به گذر زمان در طی جلسات کمک شایانی را نماید.
انواع شاک ویو
به طور کلی شاک ویو ها به لحاظ نوع موج تولیدی به دو دسته شاک ویو های فوکال یا متمرکز و شاک ویو های رادیال یا شعاعی تقسیم بندی می شوند. همانطور که در شکل بالا ملاحظه می‌کنید شاک ویو های فوکال به لحاظ موج آن در نقطه‌ای که تارگت یا بافت هدف وجود دارد متمرکز شده و قدرت تخریبی بیشتری نسبت به شاک ویو های رادیال دارند.
غالب شاک ویو هایی که در کلینیک های فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد شاک ویو های رادیال بوده که می‌توانند در صورت تغییر در پارامترهای آن قدرت ضربه ، فرکانس و نوع موج آن تغییر پیدا کند و به این لحاظ قدرت تخریبی کمتری داشته به عبارت دیگر ایمن تر می باشند.
در شکل زیر دو مدل از شاک ویو فوکال و شاک ویو و رادیال را ملاحظه می نمایید.
امواج صوتی به روش های مختلفی می تواند تولید شود مانند:
- امواج پنوماتیک: در این روش کمپرسور باد با تولید باد فشرده و هدایت آن به تحریک ساچمه با برخورد ساچمه به یک صفحه فلزی مقاوم تولید امواج صوتی می نماید که بسته به انرژی آن می تواند توسط دستگاه تنظیم شده و در درمان به کار رود.
- امواج الکترو مگنتیک: در این روش میزان مشخصی از اختلاف پتانسیل در دو صفحه وارد یک بدنه ای از جنس کوارتز شده که می تواند تولید امواج صوتی و یا ضربه‌ای نماید در این روش نسبت به امواج پنوماتیک خاصیت درد بیمار کمتر بوده ولی نتیجه آن مانند پنوماتیک نخواهد بود.
- امواج پیزوالکتریک: که در شاک ویو کاربرد کمتر دارد.
مکانیسم اثر شاک ویو
- تاثیر بر عروق خونی و ایجاد بسترهای جدید خونی
- بازسازی پروسه التهابی و تجدید آن
- تحریک ایجاد رشته های کلاژن در بافت
- انحلال بافت‌های کلسیفیه شده در مواردی مانند رسوب کلسیم
- آزادسازی گره های عضلانی
- رهاسازی میانجی های درد
شاک ویو می تواند در بیماران زیر بکار رود
- خارپاشنه
- چسبندگی های بافتی مانند کوتاهی کپسولی در شانه یخ زده یا همان فروزن شولدر
- دردهای مزمن کمر و شانه ها و گردن و اندامها
- گره های عضلانی
- تاندونیت های مزمن
- زانوی پرندگان jumpers knee
- آرنج تنیس بازان tennis elbow
- آرنج گلف بازان golf elbow
- سندروم استرس داخلی تیبیا medial tibial stress syndrome
- کلسیفیکاسیون یا رسوب کلسیم در بافت مانند رسوب کلسیم در تاندون‌های سوپرااسپیناتوس
- دردهای ناحیه هیپ
سوال های شایع بیماران
-
آیا شاک ویو آسیب رسان است؟
پاسخ
در صورتی که روند درمان که در موارد فوق ذکر گردید و عدم رعایت تناسب انرژی وارد شده توسط دستگاه و درمانگر می تواند آسیب رسان باشد بنابراین لازم است بر اساس نیاز تعداد جلسات و تعداد شاک های مورد نظر را تنظیم نمود.
-
چند جلسه درمان در مراکز فیزیوتراپی با شاک ویو را نیاز دارم؟
پاسخ
بسته به شرایط بیمار و نیز تحمل آن و همکاری و این که بیماری مزمن و طولانی مدت بوده است می تواند بین پنج جلسه تا ۱۰ جلسه را شامل شود.
-
چه زمانی به درمان با شاک ویو در فیزیوتراپی نیاز خواهم داشت؟
پاسخ
فیزیوتراپیست متخصص با ارائه راهکارهای درمانی مختلف در جهت درمان بیمار اقدام می نماید این روش های تعیین راهکارهای یا به عبارتی پلن درمانی طراحی شده توسط درمانگر بر چند اصل و اساس استوار است و یکی از آنها کمترین عارضه و یا تحمل درد بیمار می باشد به علت اینکه امواج شاک ویو و مقداری دردناک می باشد نیاز است تا در صورت امکان اگر روش های معمول و کم درد در پلن درمانی وجود دارد انجام شده و در صورت عدم حصول نتیجه مطلوب از این روش بسیار موثر برای درمان دردهای مزمن استفاده نمود.
-
با چه فاصله ای از جلسات درمانی انجام شود نتیجه مطلوب تری خواهد داشت؟
پاسخ
بسته به بافت های مختلف شرایط جنس و سن بیمار و همچنین رعایت اصول ریکاوری بین سه روز تا یک هفته می تواند جلسات شاک ویو فاصله داشته باشد.
-
محدودیت ها و مراقبتهای درمانی در زمان درمان و پس از آن چه خواهد بود؟
پاسخ
- یکی از مراقبت های درمانی پس از انجام شاک ویو استفاده از کیسه های یخ بلافاصله پس از آن می باشد زیرا شاک ویو می‌تواند با تغییراتی که در بافت ها ایجاد می نماید استرس‌های خفیفی را اعمال نماید این استرس ها از تخریب های خفیف سلولی تا تحریک سلولی می باشد که پس از آن با یخ گذاری بلافاصله در همان روز می توان التهاب حاصله را کمتر نمود.
- یکی دیگر از مراقبت های پس از درمان شاک ویو شامل استراحت بافتی می باشد زیرا پس از انجام شاک ویو احتمال التهاب وجود دارد و رعایت استراحت جهت جلوگیری از ایجاد التهاب ضروری می باشد.
- مراقبت دیگر پس از درمان توجه به انجام دقیق جلسات درمانی طبق اصول ریکاوری بافتی که در بالا ذکر گردید می باشد با رعایت اصول ریکاوری بافتی نتایج درمانی مطلوب تر و با جلسات کمتر خواهد بود.
در کلینیک فیزبوتراپی درمانگاه حمزه بسته به شرایط بیمار با بکارگیری دقیق امواج در ناحیه ی درمان نتایج شگرفی ایجاد خواهد شد.
اگر در شهر بندرعباس به دنبال کلینیک فیزیوتراپی هستید ما به شما کلینیک فیزیوتراپی درمانگاه حمزه را پیشنهاد می کنیم.
شماره‌های تماس جهت اطلاعات بیشتر:
07632231275 - 07632239898
آدرس:
بندرعباس _ محله اوزی‌ها _ جنب مسجدگله‌داری _ درمانگاه انجمن خیریه و خدمات اجتماعی بندرعباس (حمزه)